Vipera berus (Linnaeus 1758) ang. Adder
Zasięg: występuje we Francji, Wielkiej Brytanii, południowej Skandynawii, środkowej, północnej i wschodniej Europie.
W Polsce: występuje na obszarze całego kraju.
Występowanie: wąż o bardzo zmiennym ubarwieniu. Wyróżnia się trzy podstawowe formy barwne: brązową, srebrzystą i czarną oraz wiele pośrednich. Młode po urodzeniu są zwykle brązowe z wyraźnym zygzakowatym rysunkiem, w miarę wzrostu zmieniają barwę. W siedliskach podmokłych występują głównie formy brązowe, rzadko czarne, a w suchych srebrzyste. W okresie godowym, zwykle w maju, samce wykonują efektowny taniec - walkę w obecności samicy. Jest jajożyworodna, samica rodzi do 20 młodych, które natychmiast opuszczają osłonki jajowe. Młode od początku mają dobrze wykształcony aparat i zęby jadowe i niebezpiecznie kąsają. Jest gadem o aktywności nocnej, w dzień zwykle wygrzewa się na słońcu, w nocy poluje na drobne ssaki, ptaki, gady i płazy.
Długość ciała: 340-830 mm
Występowanie w Kielcach: spotykana na Gruchawce, Piaskach w pasmach Dymińskim i Posłowickim.