(Corvus frugilegus)

Gawron jest średnio licznym, a lokalnie licznym ptakiem lęgowym niżu. Występuje we wszystkich regionach Polski, choć jego liczebność jest lokalnie bardzo zróżnicowana.
Jest on narażony na spadek liczebności wskutek pośredniego (niekorzystne zmiany środowiskowe) lub bezpośredniego (niszczenie kolonii lęgowych) oddziaływania człowieka.
Jest to dość duży ptak (44-50 cm), o czarnym, metalicznym upierzeniu z fioletowym połyskiem. Od często mylonej z nim wrony różni się brakiem popielatego koloru w upierzeniu, dłuższym i bardziej zaostrzonym dziobem. Gniazduje kolonijnie w skupiskach wysokich drzew, często blisko siedzib ludzkich, w tym nawet w dużych miastach. Omija obszary silniej zalesione.
Żywi się głównie bezkręgowcami i w znacznym stopniu pokarmem roślinnym.
W Europie Środkowej zimują wielkie stada ze wschodu. Nasze ptaki wędrują na południowy zachód Europy. Poza sezonem lęgowym gawrony gromadzą się w dużych stadach na miejscach nocnego wypoczynku, często razem z kawkami.
Zimą w Kielcach przebywa od 3000 do 7000 tysięcy osobników. Najliczniej bywa notowany na osiedlu Świętokrzyskim i Bocianek.