(Passer domesticus)

Mazurek jest licznym ptakiem lęgowym niżu. Występuje w całym kraju preferując krajobraz rolniczy.
W latach 60-tych i 80-tych gatunek stawał się coraz liczniejszy w obrębie niektórych miast, zwłaszcza w parkach miejskich i ogródkach działkowych (m.in. dzięki korzystaniu ze skrzynek lęgowych i nisz lęgowych w budynkach). Potem jego liczebność zmalała. W miastach jest zdecydowanie mniej liczny od wróbla.
Mazurek jest wielkością (14-15 cm) zbliżony do wróbla. Różni się od niego czekoladową czapeczką, białą półobrożą na karku, oraz czarną plamką na białym policzku. Obie płcie wyglądają jednakowo.
Mazurek pierwotnie występował na obrzeżach rozdrobnionych lasów. Obecnie najczęściej zamieszkuje obrzeża osiedli ludzkich, zwłaszcza parki, sady, ogródki działkowe oraz obrzeża lasów i zadrzewienia śródpolne. Nie jest on tak ściśle związany z człowiekiem jak wróbel, choć zawsze żyje w pobliżu jego siedzib. Gniazduje w dziuplach i skrzynkach lęgowych.

Jest gatunkiem osiadłym, w nikłym procencie koczującym.

Zimą w mieście spotykany nielicznie i nie we wszystkich dzielnicach. Tylko miejscami tworzy większe koncentracje - wyjątkowo nawet do 200 osobników. Zwykle jednak spotykany jest w grupkach od kilkunastu do kilkudziesięciu osobników w mieszanych stadkach z wróblem. Zimowa populacja szacowana jest w zależności od surowości zimy od 800 do 1400 ptaków.