Od 17 listopada 2023 roku wchodzą w życie przepisy przewidujące możliwość zastrzeżenia numeru PESEL. To usługa, która ma zapewnić zwiększenie ochrony obywateli przed nadużyciami wynikającymi z nielegalnego wykorzystania ich danych. Ograniczy zjawiska wyłudzania środków finansowych poprzez zaciąganie zobowiązań na cudzy rachunek, takich jak kredyty, pożyczki czy umowy sprzedaży nieruchomości. Zwiększy bezpieczeństwo naszych danych i sprawi, że w przypadku ich wycieku będziemy mieli możliwość szybkiej reakcji i działania prewencyjnego, aby nie dopuścić do ich wykorzystania na naszą niekorzyść.

Zastrzeżenia i cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL będzie mógł dokonać każdy pełnoletni posiadacz numeru PESEL za pomocą:

• e-usługi

• aplikacji mObywatel (zastrzeżenia dokonywane za pomocą aplikacji mobilnej będą możliwe po ogłoszeniu przez ministra właściwego do spraw informatyzacji komunikatu określającego dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających stosowanie przepisu)

• w dowolnym urzędzie gminy.

W Urzędzie Miasta Kielce wnioski o zastrzeżenie lub cofniecie zastrzeżenia nr PESEL będą przyjmowane w Urzędzie Stanu Cywilnego i Spraw Obywatelskich, przy ul. Karola Szymanowskiego 6 w pok. 91 oraz pok. 92 (w godz. 7:45-15:15). W przypadku chęci osobistego złożenia wniosku należy przedstawić pracownikowi – dowód osobisty lub paszport, a cudzoziemiec okazuje – dokument podróży lub inny dokument stwierdzający tożsamość i obywatelstwo.

Organ gminy bezpośrednio po złożeniu wniosku i pozytywnej weryfikacji tożsamości rejestruje zastrzeżenie albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL i wydaje wnioskodawcy potwierdzenie zastrzeżenia albo cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL.

W przypadku niemożności złożenia wniosku o zastrzeżenie numeru PESEL spowodowanej chorobą, niepełnosprawnością lub inną niedającą się pokonać przeszkodą, zastrzeżenia numeru PESEL można dokonać przez pełnomocnika. Pełnomocnik składa wówczas w Urzędzie pełnomocnictwo szczególne do dokonania tej czynności i potwierdza swoją tożsamość za pomocą dokumentu tożsamości.

W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych albo posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wniosek o zastrzeżenie albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL może złożyć opiekun prawny albo kurator.

Należy pamiętać, że zastrzeżenia nr PESEL dokonuje się również z urzędu w przypadku:

• unieważnienia dowodu osobistego na skutek zgłoszenia utraty dowodu osobistego lub zgłoszenia podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych (cofnięcie zastrzeżenia będzie wówczas możliwe tylko na wniosek);

• rejestracji w rejestrze PESEL danych o zgonie.

Jak wynika z ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości (Dz. U. 2023, poz. 1394) od 1 czerwca 2024 roku instytucje zobowiązane ustawą (m.in. banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, notariusze) będą musiały przed zawarciem umowy połączyć się z rejestrem i sprawdzić, czy numer PESEL nie został zastrzeżony. Jeśli po sprawdzeniu w rejestrze okaże się, że numer PESEL został zastrzeżony, umowa nie powinna być zawarta.

Jeśli klient, który zastrzegł swe dane, będzie jednak chciał wziąć kredyt lub pożyczkę, wówczas cofnie zastrzeżenie, składając odpowiedni wniosek w Urzędzie lub korzystając z e-usług.