Na podstawie zleconej ekspertyzy dendrologicznej, przygotowanej przez specjalistę dendrologa, członka Polskiej Rady Arborystyki oraz opinii w sprawie stanu zachowania drzewa, wykonanej przez Pełnomocnika Prezydenta Miasta Kielce ds. ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, podjęto decyzję o przyszłości wierzby nagrobnej 'Chrysocoma', która znajduje się w Parku Miejskim im. Stanisława Staszica w Kielcach.

W ramach ekspertyzy dendrologicznej, autorstwa dr inż. Wojciecha Bobka, przygotowano kartę oceny przyrodniczej drzewa, analizę obciążenia wiatrem, rozkład naporu wiatru oraz tomograf wierzby.

We wnioskach wskazano, że stan finosanitarny drzewa ocenia się na zły. Drzewo jest problemowe z punktu widzenia statyki, główne zagrożenie stanowią kolejne obrywy fragmentów korony (w tym złamanie mniejszego przewodnika w miejscu ubytku z pęknięciem). Jednocześnie zaznaczono, iż witalność drzewa jest dostatecznie dobra. Drzewo, w ocenie eksperta, ma obojętną perspektywę rokowań na dalsze trwanie w otoczeniu, pod warunkiem przeprowadzenia zaleconych zabiegów - to usunięcie posuszu, odciążenie korony poprzez usunięcie minimum połowy pędów wiszących nad wodą, odciążenie południowego pękniętego przewodnika z długości oraz poprawę skrajni nad wodą do 1 metra od poziomu tafli wody i usunięcie przewodnika idącego w górę w miejsce obrywu.

Przy braku tych zabiegów, ryzyko zniszczenia drzewa jest wysokie. Drzewo, jak wskazuje dendrolog, wymaga także stałej, corocznej kontroli stanu, zaś teren bezpośrednio pod drzewem musi pozostać wygrodzony.

Na tej podstawie opracowano graficzną wizualizację wyglądu wierzby po przeprowadzeniu zabiegów pielęgnacyjnych, niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa.

W opinii dr Bartosza Piwowarskiego, Pełnomocnika Prezydenta Miasta Kielce ds. ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, a zarazem zastępcy kierownika Ogrodu Botanicznego w Kielcach, wierzba jest drzewem pod wieloma względami problematycznym. Nawet jej ogłowienie nie wydaje się być dobrym rozwiązaniem, ponieważ po zabiegu pień nadal będzie pochylony i będzie znacząco ciążył w kierunku stawu. W rzeczywistości tego typu zabieg będzie jedynie odsunięciem w czasie całkowitego powalenia drzewa.

W konsekwencji oberwania jednego z przewodników po burzy w lipcu 2021 r., statyka drzewa uległa znaczącemu pogorszeniu. Daje to podstawę sądzić, że drzewo ulegnie wywróceniu w stosunkowo bliskim czasie. Czynnikami, które mogą to przyspieszyć są ulewne deszcze, burze oraz silne wiatry. Jak podkreśla dr Piwowarski, pozostawienie wierzby w obecnym stanie niesie za sobą duże ryzyko uszczerbku na zdrowiu, a nawet życiu.

Mając na uwadze stan drzewa, podjęto decyzję o wycince wierzby na podstawie wcześniej uzyskanych decyzji administracyjnych: Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nr 96 i 97/2020 i Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Kielcach oraz w oparciu o przeprowadzone przez specjalistów badania.

Zanim to nastąpi, Urząd Miasta z wyprzedzeniem poinformuje o planowanych działaniach mieszkańców Kielc za pomocą strony internetowej ratusza, profili miasta w mediach społecznościowych, mediów tradycyjnych, a także specjalnej tablicy informacyjnej, która już dziś stanęła w Parku Miejskim im. Staszica w pobliżu wierzby nagrobnej.

Po zabiegu, pień wierzby zostanie przeniesiony do Ogrodu Botanicznego w Kielcach, ponieważ taki pień pełni funkcję biocenotyczną, stając się schronieniem i miejscem rozrodu dla wielu innych organizmów. Na dodatek może pełnić funkcję edukacyjną mówiąca o roli martwego drewna w przyrodzie.