W Centrum Edukacyjnym Instytutu Pamięci Narodowej „Przystanek Historia” w Kielcach prezentowane są dwie nowe wystawy. Jedna z nich pt. „Na fali… Historia radia w II Rzeczypospolitej” przybliża pierwsze lata polskiej radiofonii. Druga omawia dokonania Romana Dmowskiego.
Wystawa o pierwszych latach polskiej radiofonii składa się z dwunastu plansz, które zawierają informacje o najważniejszych miejscach, osobach, planach a także statystyki. Ekspozycję przygotował Oddział IPN w Łodzi w związku z 95. rocznicą regularnej emisji Polskiego Radia, a w Kielcach jest ona dostępna do 25 listopada 2022 roku.
„Halo, halo, tu Polskie Radio Warszawa, fala 480” – tymi słowami Janina Sztompkówna powitała przy mikrofonie słuchaczy 18 kwietnia 1926 r., otwierając tym samym dzieje polskiej radiofonii. Rozpoczęło się nadawanie stałego programu, który do 1939 r. skupił wokół Polskiego Radia przeszło milion abonentów. Odbiornik radiowy początkowo budził niepokój, jednak radio jako nowe medium zdobyło w krótkim czasie ogromną popularność.
Niemałą w tym zasługę mieli angażujący się w przygotowanie audycji ludzie z wielkimi nazwiskami, którzy często stawali się legendą. Aktywność Polskiego Radia w okresie międzywojennym skupiała się na kształtowaniu tożsamości, świadomości obywatelskiej i identyfikacji z państwem w specyficznych warunkach Polski odrodzonej po wielogeneracyjnej przerwie. Eksponowano i kształtowano kanony tradycji i kultury – język, symbole narodowe, literaturę, święta i rocznice historyczne. Wyznaczano stosunek do niepodległości, instytucji państwa czy ambitnych projektów modernizacyjnych.
Wystawa biograficzna: Roman Dmowski (1864–1939)
Biograficzna wystawa elementarna przygotowana została przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Szczecinie. Przy ul. Warszawskiej w 5 Kielcach jest prezentowana do 30 listopada 2022 roku.
Roman Dmowski był politykiem, którego zasługi dla kraju trudno przecenić, pozostaje jednak do dziś bardzo mało znany. Niewiele też osób zna i rozumie jego geopolityczne koncepcje Polski wciśniętej między Niemcy i Rosję – jego koncepcja wyjścia z tej żelaznej obręczy wrogów, uchroniła nasz kraj przed katastrofą w roku 1905, a także 1914 i doprowadziła ostatecznie do pozycji państwa wychodzącego jako zwycięzca z I wojny Światowej.
Drugą trudną do przecenienia zasługą Dmowskiego był jego udział w Konferencji Pokojowej w Paryżu, gdzie wykazał się ogromnymi zdolnościami dyplomatycznymi i mimo oporu niektórych krajów Ententy, zdołał przeforsować korzystny dla naszego kraju przebieg granicy zachodniej. Stało się tak także mimo prób utrudniania mu tych działań oraz podważaniu jego pozycji przez zwolenników jego głównego rywala, Józefa Piłsudskiego, stojącego wówczas na czele odradzającej się Polski jako Tymczasowy Naczelnik Państwa. Nie udało się co prawda zrealizować głównego celu polityki Dmowskiego, czyli odzyskania dla Polski Gdańska, ale wobec sprzeciwu polityki brytyjskiej było to w tamtych warunkach po prostu niemożliwe.
Fot. Dariusz Skrzyniarz